Jarosław MARCISZ
Artur ŻAK
Jerzy STĘPIEŃ
Marek BURDEK
Tymoteusz TOMCZAK
Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Metalurgii Żelaza
Wojciech BURIAN
Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Metali Nieżelaznych
Jacek JANISZEWSKI
Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Mechatroniki Uzbrojenia i Lotnictwa
Mateusz PYTLIK
Główny Instytut Górnictwa
MIKROSTRUKTURA I WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE STALI PRZEZNACZONYCH DO WYTWARZANIA WKŁADEK KUMULACYJNYCH ORAZ WSTĘPNA OCENA SKUTECZNOŚCI ŁADUNKÓW EKSPERYMENTALNYCH PRZEZNACZONYCH DO ZASTOSOWANIA W PRZEMYŚLE WYDOBYWCZYM
Przedstawiono wyniki badań mikrostruktury i właściwości mechanicznych materiałów na bazie Fe przeznaczonych do wytwarzania wkładek półsferycznych do eksperymentalnych ładunków kumulacyjnych. Badaniom poddano próbki materiałowe pobrane z dwóch półfabrykatów, tj. pręta do wytwarzania wkładek kumulacyjnych o średnicy 50 mm metodą obróbki skrawaniem oraz blach do wytwarzania wkładek o średnicy 100 mm metodą tłoczenia na zimno. Przeprowadzono badania mikrostruktury próbki testowej wykonanej metodą przyrostową (3D-WAAM) z drutu ze stali niskowęglowej niestopowej. Próby strzelania do bloków betonowych w celu ilościowego oszacowania skutków drążenia otworów przeprowadzono w Kopalni Doświadczalnej Barbara. Zakres badań obejmował strzelanie do walcowych bloków betonowych z wykorzystaniem pocisków zawierających wkładki o średnicy 50 mm wykonane ze stopów na bazie Fe. Na podstawie wyników badań materiału laboratoryjnego wytypowano do dalszych badań dwa eksperymentalne gatunki stali. Blachy z dobranych stali będą wykorzystane do wytwarzania wkładek kumulacyjnych o średnicy 100 mm.
Słowa kluczowe: wkładki do pocisków kumulacyjnych, stopy na bazie Fe, mikrostruktura, właściwości mechaniczne, drążenie skał
Jarosław MARCISZ
Bogdan GARBARZ
Tymoteusz TOMCZAK
Aleksandra JANIK
Władysław ZALECKI
Marek BURDEK
Mariusz ADAMCZYK
Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Metalurgii Żelaza
Lech STARCZEWSKI
Michał GMITRZUK
Robert NYC
Wojskowy Instytut Techniki Pancernej i Samochodowej
Marcin GOŁUŃSKI
Zakłady Mechaniczne „Tarnów” S.A.
Krzysztof ŻÓŁKIEWSKI
Paweł LUBOWIECKI
ALCHEMIA S.A.
Marcin SKURCZYŃSKI
Heatmasters Poland Sp. z o.o.
OPRACOWANIE TECHNOLOGII PRODUKCJI LEKKIEGO KONTENERA OBSERWACYJNO-OBRONNEGO (LOOK) ZE STALI NANOSTRUKTURALNYCH ULTRAWYTRZYMAŁYCH
Artykuł zawiera wyniki badań i analiz dotyczące zastosowania stali nanostrukturalnej bainitycznej w postaci blach arkuszowych do wytwarzania elementów opancerzenia. Przedstawione wyniki badań mikrostruktury i właściwości obejmują szeroki zakres eksperymentów laboratoryjnych i badań przemysłowych, w wyniku których osiągnięto założone właściwości użytkowe. W latach 2017-2021 konsorcjum naukowo-przemysłowe w składzie: Łukasiewicz – Instytut Metalurgii Żelaza (lider), Wojskowy Instytut Techniki Pancernej i Samochodowej (WITPiS), Zakłady Mechaniczne Tarnów S.A. (ZMT), Alchemia S.A. i Heatmasters Poland sp. z o.o. zrealizowało projekt finansowany z programu POIR 04.01.04, którego celem było opracowanie konstrukcji i wykonanie kontenera obserwacyjno-obronnego o określonej odporności na przebicie pociskami przeciwpancernymi oraz o niższej masie opancerzenia stalowego w odniesieniu do obecnie wytwarzanego. Cel projektu osiągnięto przez zastosowanie blach pancernych ze stali nanostrukturalnej bainitycznej (nanobainitycznej-NBA), które charakteryzuje wysoka odporność na skoncentrowane na małym obszarze wysokoenergetyczne oddziaływania udarowe. Zrealizowane badania przemysłowe w projekcie dotyczyły w głównej mierze opracowania konstrukcji nowego kontenera oraz przemysłowej technologii wytwarzania blach pancernych i ich zastosowania w opancerzeniu tego kontenera. Na podstawie wyników badań materiału wytworzonego w skali półprzemysłowej ustalono optymalny skład chemiczny dla wytopów przemysłowych. Opracowano przemysłową technologię wytwarzania blach ze stali nanostrukturalnej bainitycznej, która obejmuje następujące procesy: wytapianie i odlewanie, wstępną obróbkę cieplną i przetwarzanie wlewków oraz walcowanie na gorąco blach i finalną obróbkę cieplną oraz obróbkę powierzchniową. Wykonano testową partię materiału w warunkach przemysłowych w postaci pancernych blach arkuszowych o wymiarach 1500×2470 mm.
Finalnym rezultatem projektu jest kontener opancerzony za pomocą blach ze stali nanostrukturalnej bainitycznej z dokumentacją wdrożeniową oraz technologia wytwarzania blach pancernych z tej stali w warunkach techniczno-technologicznych krajowych wytwórców wyrobów stalowych.
Słowa kluczowe: stal bainityczna nanostrukturalna, technologia wytwarzania, blachy, mikrostruktura, właściwości mechaniczne, ochrona balistyczna, kontener obserwacyjno-obronny
Joanna FURMANEK
Janusz DOBRZAŃSKI
Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Metalurgii Żelaza
STRUKTURA I WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE MATERIAŁÓW WIRNIKÓW TURBIN PAROWYCH ZE STALI 21HMF PO DŁUGOTRWAŁEJ PRACY W CZASIE ZNACZNIE PRZEKRACZAJĄCYM OBLICZENIOWY
W pracy przedstawiono wyniki badań materiałów wirników turbin parowych o różnym stopniu wyeksploatowania w celu określenia przydatności tych elementów do dalszej eksploatacji po znacznym przekroczeniu obliczeniowego czasu pracy na podstawie oceny stanu mikrostruktury i zespołu właściwości użytkowych.
Słowa kluczowe: wirnik, turbina, mikrostruktura, właściwości mechaniczne