Kierownik projektu: dr inż. Wojciech Szulc (Zakład Analiz Ekonomicznych)

Zleceniodawca: Commission of the European Communities (Research Fund for Coal and Steel)

Projekt o akronimie GT VET (Greening Technical VET– Sustainable Training Module for the European Steel Industry; Proekologiczne Techniczne Kształcenie i Szkolenie Zawodowe – Zrównoważony Moduł szkoleniowy dla europejskiego przemysłu stalowego) realizowany był w okresie styczeń 2011 – marzec 2013.

Idea projektu była wynikiem prac i analiz Grupy Roboczej nr 5 „People” Europejskiej Platformy Technologicznej Stali ESTEP, w ramach której opracowano wniosek i uzyskano dofinansowanie z programu unijnego LIFELONG LEARNING; Leonardo da Vinci. Koordynatorem projektu był Technische Universität z Dortmundu, Niemcy. W realizacji projektu uczestniczyły przedsiębiorstwa, instytucje naukowe i organizacje z 6 krajów, przy czym 4 kraje: Niemcy, Polska, Włochy i Zjednoczone Królestwo, miały za zadanie opracowanie modułu szkoleniowego. Stąd każdy z tych krajów reprezentowała spółka stalowa oraz jednostka badawcza:

• Niemcy: ThyssenKrupp Steel Europe AG - Technische Universität, Dortmund; Sozialforschungsstelle;
• Polska: ArcelorMittal Poland S.A. - Instytut Metalurgii Żelaza, Gliwice;
• Włochy: Acciai Speciali Terni S.p.A. - Istituto per la Cultura e la Storia d’Impresa, Terni;
• Zjednoczone Królestwo: Tata Steel Strip Products UK - Cardiff School of Social Sciences, Cardiff University.

Pozostałymi parterami w projekcie - odpowiedzialnymi za wdrażanie pełnych europejskich ram sektorowych, rozpowszechnianie wyników oraz eksploatację sektorową - były:

• European Confederation of Iron and Steel Industries (EUROFER), Belgia
• European Steel Technology Platform (ESTEP), Belgia
• European Metalworkers’ Federation (obecnie IndustriALL), Belgia.

Za ocenę oraz zapewnienie jakości projektu odpowiedzialna była firma Valter Fissamber and Associates Ltd. z Grecji.

Projekt został zrealizowany w czterech głównych zadaniach:

• WP2 „Industry Driven Analysis of Job Requirements” (analiza przemysłowa stanowiskowych wymagań pracy w odniesieniu do analizowanych w projekcie stanowisk) – koordynator: Instytut Metalurgii Żelaza

W ramach zadania:

-    Dokonano analizy europejskiego prawa w odniesieniu do zagadnień związanych z ochroną środowiska oraz bezpieczeństwem i higieną pracy w celu określenia wpływu wymogów aktów prawnych na codzienną pracę techników utrzymania ruchu (mechanika i elektryka) w hutnictwie, tj. zawodów wybranych do analiz w projekcie; (zagadnienie w całości opracowane przez IMŻ); -    Przeprowadzono analizę tzw. „map drogowych” (roadmaps) i dokumentów strategicznych dla hutnictwa w celu określenia, jak mogą się zmienić w przyszłości technologie hutnicze i jak może to wpłynąć na zmiany w codziennej pracy techników mechaników i techników elektryków; (zagadnienie w całości opracowane przez IMŻ);

-    Dokonano analizy krajowego prawa niemieckiego, polskiego, włoskiego i brytyjskiego w odniesieniu do zagadnień związanych z ochroną środowiska oraz bezpieczeństwem i higieną pracy w celu określenia wpływu wymogów aktów prawnych na codzienną pracę techników utrzymania ruchu (mechanika i elektryka) w hutnictwie;

-    Dokonano analizy uregulowań w odniesieniu do zagadnień związanych z ochroną środowiska oraz bezpieczeństwem i higieną pracy, obowiązujących w spółkach stalowych uczestniczących w projekcie, w celu określenia wpływu zapisów aktów prawnych na codzienną pracę techników utrzymania ruchu (mechanika i elektryka) w hutnictwie;

-    Przeprowadzono badania w spółkach stalowych uczestniczących w projekcie w postaci wywiadów i/lub warsztatów w celu zidentyfikowania umiejętności i kwalifikacji na stanowiskach technik elektryk i technik mechanik, ekologicznych aspektów pracy na tych stanowiskach, powiązań ekologicznych aspektów pracy z zagadnieniami bhp, systemów szkoleniowych funkcjonujących w spółkach, itp.;

• WP3 „Analysis of VET Systems Reflecting Anticipated Future Requirements” (analiza krajowych systemów kształcenia zawodowego z uwzględnieniem przewidywanych wymagań w przyszłości) – koordynator: Cardiff School of Social Sciences, Cardiff University

W ramach zadania:

-    Opisano obowiązujący w Polsce system edukacji zawodowej na poziomie średnim, oceniając poziom uwzględnienia „zielonych umiejętności” w podstawie programowej dla analizowanych w projekcie zawodów (tj. technik elektryk i technik mechanik); szczególną uwagę zwrócono również na elementy składowe praktyk zawodowych dla obu zawodów; (zagadnienie opracowane przez IMŻ w odniesieniu do polskiego systemu kształcenia zawodowego);

-    Przeprowadzono badania ankietowe w spółce stalowej w celu uzyskania opinii przedstawicieli działu szkoleń, menadżerów środowiska oraz osób, które niedawno ukończyły szkoły (technicy elektrycy i technicy mechanicy) na tematy:

1.  możliwości zdobywania kwalifikacji,
2. profilu umiejętności w ww zawodach,
3. kwalifikacji wymaganych do wykonywania ww zawodów,
4. tematyki szkoleń wewnętrznych,
5. rozumienia terminu „zielone umiejętności”, (zagadnienie opracowane przez ArcelorMittal Poland we współpracy z IMŻ w odniesieniu do Spółki ArcelorMittal Poland S.A.) Stwierdzono, że w analizowanych krajach w trakcie trwania edukacji szkolnej sprawy związane z ochroną środowiska traktowane są marginalnie. Według większości ankietowanych programy nauczania nie obejmują problematyki ochrony środowiska. Podkreślano natomiast, że  „zielone umiejętności” rozwijane są w trakcie szkoleń wewnętrznych prowadzonych przez spółkę.

• WP4 „European Training Module” (europejski moduł szkoleniowy) – koordynator: Technische Universität, Dortmund; Sozialforschungsstelle

W ramach zadania:

-    Opracowano cztery sub-moduły szkoleniowe: Energia (Niemcy), Hałas (Polska), Odpady (Zjednoczone Królestwo) oraz Surowce (Włochy) dla czterech uzgodnionych poziomów: I – informacje podstawowe, II – zrozumienie podstaw i związków logicznych, III – profesjonalna wiedza praktyczna/kompetencja, IV – opanowanie wiedzy;

-    Dla modułu Hałas opracowanego przez stronę polską założono, że grupami osób szkolonych będą: poziom I – uczniowie szkół gimnazjalnych, poziom II – uczniowie techników mechanicznych i elektrycznych, poziom III – pracownicy nowoprzyjęci do spółki hutniczej, poziom IV – doświadczeni pracownicy spółki hutniczej.

Poszczególne poziomy submodułu obejmują następujący zakres merytoryczny:

1. poziom I     – pojęcie dźwięku i hałasu, hałas i jego wpływ na ludzi, ocena dźwięków: intensywność i uczucia estetyczne, szkodliwość hałasu, skutki hałasu;
2. poziom II     – podstawowe definicje, podstawy akustyki: źródła dźwięku, fala akustyczna, słuch i budowa ucha, uszkodzenia słuchu, jak chronić słuch, praca w hałasie - wpływ na produktywność i zdrowie pracowników, dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku;
3. poziom III     – podstawowe definicje, hałas przemysłowy, główne źródła hałasu w ArcelorMittal Poland (AMP), ograniczanie hałasu, szkodliwość hałasu, przepisy i wymagania BHP w zakresie emisji hałasu, środki ochrony indywidualnej słuchu i ich stosowanie, przepisy ochrony środowiska w zakresie emisji hałasu, emisja hałasu z zakładów przemysłowych;
4. poziom IV     – podstawowe definicje, wymagania BHP w zakresie hałasu, pomiary emisji hałasu, ocena ryzyka zawodowego, skutki oddziaływania hałasu, ograniczanie emisji hałasu, badania lekarskie.

W sub-module zaproponowano zróżnicowane w zależności od poziomu środki dydaktyczne, w tym m.in. wykłady, dyskusje, konkursy, testy, ćwiczenia, eksperymenty (pomiar natężenia hałasu), wycieczki (lub filmy),  prezentacje indywidualnych środków ochrony przed hałasem (np. nauszniki, zatyczki do ucha) itp.   Pozostałe submoduły zostały opracowane w podobny sposób.

• WP5 „National Adapting and Pilot-Training” (adaptacja do warunków krajowych i testowanie pilotowe modułu) – koordynator: Istituto per la Cultura e la Storia d’Impresa

W ramach zadania:

-    Dokonano oceny poszczególnych submodułów w krajach, w których zostały one opracowane (tzw. „national testing”); submoduł Hałas testowany był w gimnazjum (poziom I), technikum mechanicznym (poziom II) oraz wśród pracowników spółki ArcelorMittal Poland (poziom III i IV);

-    W każdym z uczestniczących w projekcie krajów dokonano oceny submodułów opracowanych w pozostałych krajach podczas warsztatów przeprowadzonych wśród pracowników działów szkoleń spółki stalowej uczestniczącej w projekcie (tzw. „cross testing”); w Polsce dokonano oceny submodułów niemieckiego, włoskiego i brytyjskiego podczas warsztatów przeprowadzonych w spółce ArcelorMittal Poland.

W lutym 2013 roku w Brukseli odbyła się konferencja zamykająca projekt. Uczestnicy konferencji (realizatorzy projektu, pracownicy Komisji Europejskiej, różnych instytucji europejskich oraz z krajów uczestniczących w realizacji projektu) wysoko ocenili opracowany moduł szkoleniowy, rekomendując szerokie stosowanie go nie tylko w przemyśle hutniczym, ale również w innych branżach, w których powszechnie pracują technicy utrzymania ruchu.